Lęki dzieci

Wszyscy cierpimy na jakieś lęki, a dzieci nie stanowią tu wyjątku. Żadne obawy dzieci nie mogą być lekceważone lub wyśmiewane, nieważne czy są realne, czy wymyślone. Mierzenie się z lękiem jest częścią dorastania, ale na szczęście dziecko ma mamę i tatę, którzy mogą mu w tym pomóc.
Rodzice często nie są pewni, co jest normalne u ich rozwijającego się dziecka. Niektóre dziecięce lęki mogą wydawać się zupełnie odrealnione. Maluchy mają też pewne zwyczaje, które są bardzo dziwne, ale mają na celu pocieszenie się lub uspokojenie. Większość dziecięcych lęków to problemy chwilowe, które znikną z biegiem czasu, ale zanim to nastąpi rodzice, w miarę możliwości, powinni poszukać sposobów na zmniejszenie stresu związanego z przerażającymi dziecko sytuacjami. Powszechne dziecięce lęki oraz środki bezpieczeństwa i różne metody pocieszenia przedstawione są poniżej.

Lęk dziecka przed separacją.

Największym lękiem u wszystkich małych dzieci jest obawa przed zostaniem rozdzielonym z rodzicami. Dziecięcy strach przed separacją jest czymś, z czym muszą poradzić sobie wszyscy rodzice. Lęk dziecka przed separacją od rodziców dotyczy wszystkich dzieci, zaczyna się od około siódmego miesiąca życia, jest najbardziej intensywny we wczesnych latach i zanika powoli w wieku szkolnym. Lęk przed separacją objawia się nagłym i przeciągającym się płaczem w momencie oddzielenia od matki. Na początku dziecko nie chce być trzymane przez kogokolwiek innego oprócz mamy, ale z biegiem czasu pozwala na to innym członkom rodziny. Podczas zabawy nigdy nie oddala się zanadto od rodziców, a jeśli bawi się na zewnątrz albo w innym pokoju, pojawia się co parę minut, aby upewnić się o ich obecności. Z lęku przed separacją dziecko wyrasta samo w swoim czasie. Problem natomiast pojawia się, kiedy rodzice zostawiają dziecko z opiekunką lub w przedszkolu albo żłobku. Co wtedy zrobić? Oto kilka sposobów postępowań, które pomogą zmniejszyć lęk dziecka przed separacją.

1. Jeśli musimy dziecko z kimś zostawić, niech to będzie osoba, której może zaufać i którą zna. Idealnymi pierwszymi opiekunami są dziadkowie i inni krewni albo bliscy przyjaciele.
2. Kiedy dziecko zostawiane jest z opiekunką, powinno mieś przy sobie ulubione przedmioty, np. ukochana maskotka, miś, samochodzik, smoczek, itp.
3. Dziecko nie może być żegnane w wielkim pośpiechu. Dajcie mu trochę czasu, aby się zaaklimatyzowało, po cym zdecydowanie wyjdźcie. Niedopuszczalne jest wymykanie się ukradkiem, bez poinformowania o tym dziecka.
4. Nie marnujcie czasu, nie przeciągajcie procesu i nie ulegajcie, jeśli płacze, kiedy jesteście w połowie drogi do drzwi.
5. Większość dzieci płaczą podczas wychodzenia rodzica i podczas odbierania malucha. Pomiędzy tymi momentami dziecko zazwyczaj jest stosunkowo spokojne. Niewielka liczba dzieci ma ogromne poczucie krzywdy, kiedy zostawia się je pod skrzydłami opiekunki, i nigdy się nie uspokaja. W takiej sytuacji rodzice muszą zadać sobie pytanie, czy separacja jest naprawdę konieczna i czy nie było by lepiej poczekać kilka miesięcy, zanim spróbują ponownie.
6. Oddanie malucha do przedszkola jest zazwyczaj pierwszą poważną separacją dziecka i rodziców. Dziecko musi wiedzieć, co będzie się działo, kiedy zostanie zostawione i kiedy odebrane. Powinno być tez delikatnie wprowadzone do nowego otoczenia, zanim w nim zostanie, na przykład dobrym sposobem jest zwiedzanie przedszkola z dzieckiem w dzień otwarty, wolny od zajęć.
7. Kiedy rodzice zdecydują się już wyjść, powinni zrobić to bez ukrywania się za krzakami i śledzenia malucha.

Lęk dziecka przed kąpielą.

Większość dzieci lubi wodę i pluskanie się w wannie, jednak z niejasnych powodów po ukończeniu roku niektóre nabierają silnej niechęci do tej czynności. Lęk przed kąpielą jest zazwyczaj krótkotrwały i może szybko zostać przezwyciężony.

1. Nie można straszyć dziecka takimi rzeczami jak bryzgające krany, bulgoczące odpływy czy pomrukujące rury.
2. Rodzice powinni dążyć do tego, aby kąpiel stała się dla dziecka jedną z ulubionych rozrywek dnia. Do wanny można powkładać różne zabawki – łódki, gumowe zwierzaczki, zużyte butelki po szamponach, którymi można się świetnie bawić.
3. Wanna pełna piany to niezawodny sposób na zadowolone kąpiące się dziecko. Wszystkie dzieci uwielbiają bąbelki, a piana dodatkowo maskuje wodę pod spodem.

Lęk dziecka przed ciemnością.

Kiedy słońce zachodzi i zapada ciemność, bujna wyobraźnia dzieci może wywoływać różne straszne wizje. W umysłach dzieci mogą pojawić się bandyci, potwory oraz inne straszydła czyhające w zakamarkach pokoju. Strach przed ciemnością jest zazwyczaj największy między czwartym i piątym rokiem życia i najczęściej zanika do siódmych urodzin.

1. Dobrym pomysłem jest pozostawienie włączonej pobierającej niewielką ilość energii lampki nocnej.
2. Lęk przed duchami, potworami i straszydłami może zostać pokonany przez szybkie przeszukanie pokoju i wygnanie ich z dzieckiem przy włączonym świetle.
3. Być może dziecko potrzebuje tylko, aby mama lub tata posiedzieli przy nim przez parę minut, aż zaśnie. Należy przy tym przestrzegać zasady nie ulegania prośbom o picie czy następną bajkę albo różnym innym wymówkom.

Inne dziecięce lęki.

Lista najczęściej występujących u dzieci lęków i obaw jest długa, a intensywność wywoływanego przez nie stresu może być różna u każdego dziecka.

1. Siedzenie na sedesie – lęk może być spowodowany strachem przed wpadnięciem do muszli klozetowej i byciem wciągniętym do środka podczas spłukiwania.
2. Strach przed zwierzętami.
3. Lęk przed lekarzami – strach wzbudzają bolesne badania, strzykawki i igły. Często lęk przed lekarzem wywołują sami rodzice strasząc dzieci np. zrobieniem zastrzyku.

Uspokajacze

Małe dzieci mają swoje sposoby na uspokajanie się i radzenie z lękami. Są to sprawiające im przyjemność czynności oraz przedmioty zwane uspokajaczami. Czynnościami uspokajającymi dzieci są ssanie kciuka, ssanie smoczka, kołysanie się. Typowe uspokajacze to przedmioty dające dziecku poczucie bezpieczeństwa, maskotki, przytulanki, poduszeczki i kocyki. Jeśli mama i tata nie mogą być z dzieckiem, wciąż ma ono przy sobie znany i ukochany przedmiot. Wybrany przez dziecko przedmiot w jego oczach jest bezcenny, zapewnia mu bezpieczeństwo i otuchę. Im bardziej dziecko staje się przywiązane do swojego uspokajacza, tym większa rozpacz, kiedy ten rozpada się albo gubi. Dla dziecka jest to katastrofa największych rozmiarów. Stosowanie uspokajaczy przez dzieci jest normalne i zdrowe dla ich psychiki – zapewniają maluchom poczucie bezpieczeństwa.

Dodawanie dziecku otuchy

Dziecięce lęki są z punktu widzenia maluchów bardzo realne i bez względu na to, czy wydają się racjonalne, czy nie, rodzice muszą podejść do nich ze zrozumieniem oraz cierpliwością. Rodzice są po to, aby dodać dziecku otuchy, a nie umniejszać jego wiarę.