Uchwalona w ostatnim czasie ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, a właściwie jej nowela z wprowadzonymi zmianami, jest z pewnością niezbędna i bardzo ważna. Z założenia ma być to kolejny milowy krok w walce ze zjawiskiem społecznym, jakim jest przemoc domowa. W preambule do wspomnianej ustawy jednoznacznie podkreślono, że „przemoc w rodzinie narusza podstawowe prawa człowieka, w tym prawo do życia, zdrowia oraz poszanowania godności osobistej”. W związku z tym, uściślenie i znowelizowanie niektórych przepisów ustawy, ma pomóc władzom publicznym w jeszcze skuteczniejszym działaniu na rzecz przestrzegania tych praw.
Zalety ustawy
Niewątpliwie ustawa ma szereg zalet. Przede wszystkim zakłada, że ofiarom przemocy należy się bezpłatna pomoc i wsparcie, zarówno pod względem medycznym, psychologicznym i każdym innym. Z pewnością pomoże to w jeszcze większym zakresie udzielać skutecznej pomocy osobom, które padły ofiarą przemocy domowej. Ustawa zawiera bowiem przepis o konieczności udzielenia schronienia osobie poszkodowanej oraz izolacji jej od sprawcy przemocy. Oprawcę czeka opuszczenie wspólnego mieszkania oraz przymusowa terapia. Poza tym ustawa stanowczo zakazuje rodzicom używania kar cielesnych, ale także zadawania wszelkiego rodzaju cierpień psychicznych, takich jak poniżanie, wyśmiewanie itp.
Generalnie, przepisy kładą nacisk na profilaktykę oraz długofalowe działania prewencyjne, na przykład monitoring rodzin zagrożonych przemocą.
Zapisy kontrowersyjne
W ustawie znalazł się zmieniony zapis artykułu, który uprawniał pracowników socjalnych do stanowczej interwencji, w przypadku doniesienia o przemocy w rodzinie. Artykuł w obecnym brzmieniu jest nieco złagodzony i głosi, że taka interwencja służb publicznych jest możliwa, jedynie w przypadku zaistnienia szczególnych warunków zagrożenia życia. Pracownik socjalny może podjąć samodzielną, bądź skonsultowaną z przedstawicielem policji czy służby zdrowia decyzję o umieszczeniu dziecka w bezpiecznym miejscu. Może to być schronienie u osoby z rodziny, mieszkającej oddzielnie, ale także w placówce opiekuńczej.
Ustawa nadal wzbudza jednak ogromne kontrowersje. Przeciwnicy twierdza, że zapisy, dotyczące interwencji pracowników socjalnych, stanowią pole do różnych nadużyć i działań ingerujących w życie rodziny.
Faktycznie, w ustawie przyjęto założenie, że przemoc domowa dotyczy połowy rodzin w naszym kraju. W związku z tym, przepisy nakładają na władze gminne obowiązek monitorowania nie tylko tych rodzin, w których ten problem faktycznie występuje, ale także „potencjalnie zagrożonych” przemocą. Taka opinia na temat rodziny może być przyjęta na podstawie nawet jednego donosu. Nie trudno sobie wyobrazić, jakie skutki może to przynieść.
Dane osobowe rodzin
Mieszane uczucia budzi także gromadzenie danych osobowych rodzin, w których podejrzewa się problem, ale przede wszystkim ogromny sprzeciw budzi możliwość odebrania dziecka rodzicom bez wyroku sądu, w przypadku podejrzenia o stosowanie przemocy. Tym bardziej, że definicja przemocy przyjęta w dokumencie nie jest jednoznaczna. Bardzo łatwo, w takim układzie, uznać normalne działania wychowawcze, za objaw przemocy.
Wprowadzanie ustawy w życie oznacza, zdaniem wielu, inwigilację życia prywatnego, poza tradycyjnym wymiarem sprawiedliwości. Pozostaje to w sprzeczności, zarówno z Konstytucją RP, która zakłada ochronę życia prywatnego oraz rodzinnego, a także Konwencją o prawach dziecka ONZ, która głosi, iż oddzielenie dziecka od rodziców jest ostatecznością.
Sprzeciw społeczny
Chociaż ustawa ma wiele plusów, zawiera też wiele elementów niebezpiecznych. Przeciwny wejściu jej w życie jest zarówno Kościół, jak i Organizacje prawicowe, przedstawiciele i zwolennicy Związku Dużych Rodzin, czy Stowarzyszenie Rzecznik Praw Dziecka. Protestują także sędziowie, którzy według ustawy mają w ciągu 24 godzin podejmować decyzje o dalszych losach dzieci zabranych z domu rodzinnego.
Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
Pełniący obowiązki prezydenta marszałek Sejmu Bronisław Komorowski podpisał 18 czerwca 2010 r. nowelizację ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Ustawa weszła w życie z dniem 1 sierpnia 2010. Tekst ustawy ustalony ostatecznie po rozpatrzeniu poprawek Senatu zatytułowany “o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw” jest dostępny w postaci pliku .pdf: do pobrania TUTAJ.